Nowoczesna diagnostyka zakażeń bakteryjnych w praktyce klinicznej
08.03.2021
prof. Marta Wróblewska
Zakład Mikrobiologii Stomatologicznej, Zakład Mikrobiologii CSK UCK, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Wybrane treści dla pacjenta
-
Czerwonka bakteryjna
Czerwonka zaliczana jest do tzw. chorób brudnych rąk. Transmisja zakażenia odbywa się poprzez przeniesienie bakterii na skórze rąk lub przedmiotach do jamy ustnej (droga fekalno-oralna), przez skażony pokarm i wodę, potencjalnie również drogą określonych kontaktów seksualnych.
-
Dur brzuszny
Dur brzuszny jest przeważnie ciężką chorobą, która przebiega z wysoką gorączką i złym stanem ogólnym chorego. U osób dorosłych zwykle występują objawy ze strony wielu narządów: bóle głowy, biegunka, powiększenie wątroby i śledziony, a stan ogólny pacjenta jest ciężki (toksemia). W odróżnieniu od dorosłych, u dzieci przebieg duru brzusznego jest zwykle lekki. Typowym stałym objawem jest powiększenie śledziony, często występują dodatnie objawy oponowe.
-
Biegunki wywołane przez szczepy z rodzaju Shigella (szigeloza, czerwonka bakteryjna)
Najważniejszą cechą pałeczek Shigella jest bardzo duża zaraźliwość, zjadliwość i zdolność do inwazji tkankowej. Głównym rezerwuarem pałeczek Shigella są chorzy, którzy wydalają z kałem najwięcej drobnoustrojów w ostrej fazie czerwonki bakteryjnej. Z tego powodu najskuteczniejszym sposobem opanowania zakażeń jest izolowanie chorych.
-
Erlichioza
Najczęściej erlichioza występuje w miesiącach letnich i w rejonach wiejskich, co wynika z aktywności i występowania kleszczy. W Europie choroba jest rzadko rozpoznawana (kilkadziesiąt przypadków rocznie). W Polsce, według statystyk PZH, zgłaszane są pojedyncze przypadki erlichiozy.
-
Leptospiroza
Leptospiroza jest bakteryjną chorobą zakaźną wywołaną przez krętki z rodzaju Leptospira występujące na całym świecie z wyjątkiem strefy polarnej. Do zakażenia człowieka dochodzi w sposób przypadkowy przez błony śluzowe lub uszkodzoną skórę narażoną na kontakt z płynami ustrojowymi zwierzęcia z ostrą leptospirozą lub poprzez ekspozycję na wodę lub glebę zanieczyszczoną moczem zakażonych przewlekle zwierząt.
-
Melioidoza
Melioidoza jest chorobą strefy tropikalnej. Za rejony endemicznego występowania melioidozy uznaje się kraje Azji Południowo-Wschodniej oraz Australię. Podróżni podróżujący do krajów endemicznych, np. Tajlandii, powinni mieć świadomość potencjalnego zagrożenia zachorowaniem na tę chorobę i unikać ryzykownych zachowań.
-
Rzekomobłoniaste zapalenie jelit
Rzekomobłoniaste zapalenie jelit jest najczęstszą biegunką bakteryjną nabywaną w środowisku szpitalnym. Choroba jest następstwem zaburzeń fizjologicznej flory jelita grubego, do której dochodzi prawie wyłącznie z powodu stosowania antybiotyków.
-
Anaplazmoza
Anaplazmoza jest ogólnoustrojową chorobą zakaźną przenoszoną przez kleszcze. W Polsce występuje sporadycznie.
-
Grzybice ośrodkowego układu nerwowego
Zakażenia grzybicze ośrodkowego układu nerwowego (OUN) to grupa chorób o bardzo poważnym rokowaniu i dużej śmiertelności. Do najczęstszych grzybic OUN należą: kandydoza, kryptokokoza, aspergiloza, mukormykoza, histoplazmoza. Wiele gatunków grzybów może powodować infekcję u człowieka jednak zdecydowana większość z nich to patogeny oportunistyczne, wywołujące choroby tylko u osób z upośledzoną odpornością.
-
Borelioza z Lyme
Borelioza jest chorobą odkleszczową. Nie ma na nią szczepionki. Diagnozę stawia się na podstawie konstelacji objawów, w tym obecności rumienia wędrującego oraz testów serologicznych, rozpoczynając od testu ELISA. W leczeniu stosuje się antybiotyki. Neuroborelioza może wystąpić zarówno w późnej, jak i wczesnej rozsianej fazie boreliozy.
